Διασκεδάζεις διαπιστώνοντας το πάθος με το οποίο οι απολογητές της χρεωκοπημένης Αριστεράς επιχειρούν να κατεδαφίσουν απόψεις που ανατρέπουν τα θέσφατα στα οποία έχουν μάθει να πιστεύουν. Εστω, και με κείμενα ασαφή μεν αλλά γεμάτα εμπάθεια και δηλητήριο. Αλλα είναι βέβαια το μένος του ανήμπορου που επιχειρεί να επικεντρωθεί στις εντυπώσεις αποσιωπώντας την ουσία. Το κείμενό μου στοBooksJournal σχετικά με το βιβλίο του Χα - Τσουν Τσάνγκ (23 Αλήθειες Που Δεν Μας Λένε Για Τον Καπιταλισμό…) ήταν φυσικό να προκαλέσει αναστάτωση.

Ιδιαίτερα στους κύκλους της σχεδόν μόνιμα αναπάντητης επίθεσης στο κάθε τι που έχει σχέση με την οικονομία της αγοράς. Στην Ελλάδα βέβαια. Που οι κάθε λογής στοχαστές, καθηγητές και διανοούμενοι ασκούνται στην αντι-καπιταλιστική ρητορική αναπαράγοντας ο ένας τις πεποιθήσεις και την σκόπιμα αποπροσανατολιστική επιχειρηματολογία του άλλου. Δίχως συνήθως αντίλογο και απευθυνέμενοι συνήθως στους ήδη προσηλυτισμένους, ξενίζονται όταν κάποια διαφορετική φωνή τους χαλάει την σούπα.

Τον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο, που ανέλαβε το βάρος της απάντησης, ομολογώ πως από κοντά δεν τον γνωρίζω. Είναι όμως ένας από τους καινούργιους αστέρες που τελευταία κατοικοεδρεύουν στο σαλόνι μας καλεσμένος τηλεοπτικών σταθμών για να σχολιάσει τα αίτια και τις προοπτικές των οικονομικών μας αδιεξόδων. Μόνιμα αποκαρδιωμένος για την κακοτυχία του λαού, αποσιωπά βέβαια την κοινωνία ραντιέριδων και προσοδοθήρων που το παρεμβατικό μεταπολεμικό κράτος – με τις ευλογίες πάντα της Αριστεράς – έχει οικοδομήσει στην Ελλάδα. Και που μας οδήγησε βέβαια στα σημερινά αδιέξοδα. Εντοπίζει όμως συνέχεια τα αίτια της κακοδαιμονίας μας σε «νεοφιλελεύθερες», υποτίθεται, πολιτικές του παρελθόντος και στις αδίστακτες, πάντα κατά τη γνώμη του, συνταγές του ΔΝΤ. Όταν όμως ανακαλύπτει τον νεοφιλελευθερισμό (!) μέσα στον ασφυκτικό κρατισμό της ελληνικής οικονομίας και καταλογίζει ευθύνες στις συνταγές εξόδου από την κρίση των δανειστών μας - που όμως σχεδόν σε τίποτα δεν έχουν εφαρμοσθεί - τότε η αξιοπιστία του για την εγκυρότητα των γραπτών του αλλά και για αυτά που θεωρεί πως κάποιοι τρίτοι υποστηρίζουν είναι συζητήσιμη.

Ομολογώ πως δεν κατάλαβα τον παραλληλισμό που κάνει ανάμεσα στα γραπτά μου και στις απόψεις του Λέστσεκ Κολακόφκσι για τον σοβιετικό μαρξισμό. Θα πρέπει μάλλον να ξαναδιαβάσει τον Κολακόφσκι. Κυρίως σε όλα όσα λέει για τον Μαρξισμό και τους απολογητές του. Μάλλον καλό θα του κάνει. Τουλάχιστον εμένα μου άνοιξε τα μάτια για πολλά πράγματα. Σχετικά με τα αίτια της κρίσης των στεγαστικών στις ΗΠΑ δεν ανατρέπει τα επιχειρήματά μου ούτε στο ελάχιστο. Πολλοί σοβαροί οικονομολόγοι τους οποίους εκτιμώ, κι όχι ο Κρούγκμαν βέβαια η ο Στίγκλιτζ με τους οποίους δεν βρίσκω σημεία επαφής (δεν έχουν ποτέ επιβεβαιωθεί στις προβλέψεις τους), υποστήριξαν πως υπήρξε πρόβλημα με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς στην δευτερογενή αγορά (βλ.RichardPosner,AFailureofCapitalism,(2009)). Οi επενδυτικές Τράπεζες πράγματι κύλισαν στα αδιέξοδα και τυφλώθηκαν από την προοπτική των ατέλειωτων κερδών αφού όμως προηγουμένως, εδώ είναι το σημαντικό, οι κρατικοελεγχόμενες Τράπεζες (Φάννυ Μαίη και Φρέντυ Μακ) είχαν προσυπογράψει την βιωσιμότητα των δίχως εγγύηση στεγαστικών δανείων.

Μπορώ να παραθέσω μελέτες έγκυρων οικονομολόγων που με στοιχεία αποδεικνύουν το γεγονός αυτό (λ.χ. Thomas Sowell, The Housing Boom and Bust, (2009), Andrew Bernstein,Capitalism Unbound,(2010), John Taylor,Getting Off Track, (2009), Thomas E. Woods Jr,Meltdown,(2009) καιιδίως Peter Wallison, “The government Did Cause The Housing Crisis”, The Atlantic, December 14, 2011). Τα νούμερα είναι καταλυτικά. Αν το κράτος δεν επέβαλε μια καταστρεπτική στεγαστική πολιτική η κρίση δεν θα είχε ποτέ επέλθει… Δεν διάβασα βέβαια να αμφισβητεί την άποψή μου για τις προειδοποιήσεις «φιλελεύθερων» οικονομολόγων προς τον Πρόεδρο Μπούς πως οι πολιτικές του οδηγούσαν σε αδιέξοδο. Εξ άλλου ο βασικός υπερασπιστής της πολιτικής των στεγαστικών δίχως εγγυήσεις, Δημοκρατικός βουλευτής Μπάρνυ Φρανκ, πρόσφατα (29 Νοεμβρίου 2011) δήλωσε πως εγκαταλείπει την πολιτική. Αφού βέβαια είχε ομολογήσει τα λάθη της πολιτικής του για τα στεγαστικά δίχως εγγυήσεις (σε συνέντευξή του στονLarryKudlow, στις 10 Αυγούστου 2010).

Οσο για το βιβλίο τουRaghuramG.Rajan (FaultLines, (2010)), που σαν καθηγητής στο Σικάγο αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα των εναντίον μου επιχειρημάτων του Τσακαλώτου, καλό θα ήταν να το διάβαζε προσκετικότερα. Η βασική του άποψη, σε μιά μακρόσυρτη ανάλυση βέβαια, είναι πως υπάρχουν προβλήματα στην δομή των οικονομικών μας συστημάτων που φάνηκαν όταν δεν μπόρεσαν να ελέγξουν τις προσπάθειες κρατικών γραφειοκρατών, ενθουσιωδών καταναλωτών και φιλόδοξων τραπεζιτών να μεγαλώσουν την οικονομική πίτα προσφέροντας χωρίς φρόνηση φτηνή στέγη. Σας μοιάζει αυτό να ανατρέπει την καρδιά της επιχειρηματολογίας μου; Εφ’ όσον όμως του αρέσει να επικαλείται το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, και ιδιαίτερα την γνωστή Σχολή Μεταπτυχιακών του στις Επιχειρήσεις, δεν θα του έκανε κακό να προστρέξει στα κείμενα του καθηγητήLuigiZingales, και ιδιαίτερα στην μικρή του αναφοράTheUnexaminedCrisis στοProjectSyndicate, που ίσως να του άνοιγαν περισσότερο τα μάτια. Θα κινδύνευε όμως τότε να διαφοροποιηθεi από την αρτηριοσκληρωτική ορθοδοξία του ΣΥΡΙΖΑ. Και θα έχανε οριστικά τον προσανατολισμό του. Και ποιος τότε να σχολίαζε κολακευτικά τις απόψεις toy στα στρατευμέναblogsπου τις φιλοξενούν;

ΣΕ όλα τα υπόλοιπα ο Τσακαλώτος δεν κάνει τίποτα παραπάνω παρά να επιβεβαιώνει την επιχειρηματολογία μου. Εγώ δεν ξεκίνησα να κάνω κάποια ανάλυση των λεγομένων του Τσάνγκ, ακουμπώντας στις θεωρίες στις οποίες στηρίζεται. Θα χρειαζόμουνα κάποιες δεκάδες σελίδες για κάτι τέτοιο. Και εξ’ άλλου δεν με ενδιέφερε κιόλας. Αυτό που ήθελα να τονίσω ήταν πως τα «Πράγματα» (κι όχι «Αλήθειες», όπως είναι στην ελληνική μετάφραση) που «δεν μας λένε για τον καπιταλισμό», όπως ισχυρίζεται ο Τσάνγκ, κάθε άλλο παρά άγνωστα είναι. Είναι επιχειρήματα παλιά, χιλιοειπωμένα που δεν έχουν στο παραμικρό συγκλονίσει την κοινωνικο-οικονομική πραγματικότητα. Που βρίσκονται λοιπόν οι διαφημιζόμενες «συγκλονιστικές» αποκαλύψεις του συγγραφέα;

Όπως συνηθίζει η Αριστερά αναμασά τις ίδιες απόψεις και τα ίδια επιχειρήματα, βαυκαλιζόμενη πως αποστομώνει δήθεν τους αντιπάλους της. Τίποτα καινούργιο όμως δεν πέφτει στο τραπέζι. Κι’ αυτό βέβαια αποδεικνύει την ρηχότητα του θεωρητικού της οπλοστασίου. Αν οι νεοφιλελεύθεροι δεν λυγίζουν εύκολα και κινδυνεύουν έτσι να σπάσουν, κατα πως λέει ο Τσακαλώτος, την ίδια ώρα κινδυνεύουν να πληγιάσουν τα πόδια τους περπατώνατς πάνω στα θρύψαλα των συντετριμμένων οραμάτων των ιδεολογικών τους αντιπάλων. Τα οικονομικά του κομματικού σωλήνα δεν ενδιαφέρουν πλέον κανένα που λογίζεται αντικειμενικά και ελεύθερα...